UTP KABLO NEDİR?
Çevredeki gelişen teknolojik imkânlara ayak uydurmak adına yeni nesil kablolar tercih etmek gerekmektedir. Birbirinden farklı pek çok amaca hizmet eden fazlaca özelliğe sahip kablo üretimi yapılmaktadır. Bunlardan birisi de Unshielded Twisted Pair yani Türkçe çevirisinde Korumasız Bükümlü Kablo ve kısaltması UTP olan kablodur.
UTP kablo dünya üzerinde üç farklı cinsten birisi olan ve veri aktarımını sağlayan kablolardan birisi olma özelliğini taşımaktadır. Bu kablo çeşidi öteki kablolara göre daha çok tercih edilmektedir. Bunun sebebi veri taşımasındaki kablolama ve iletim sistemlerinin iyi olmasıdır.
Eğer ki bu kablonun içerisinde plastik bir yapı konularak korunması sağlanırsa oluşan bu yeni türe STP kablo denilir. UTP kablolar korumasız olması nedeniyle kendisi dışındaki kablolara göre daha fazla sinyal gürültülerinden etkilenirler. UTP kablo kullanılmasının avantajları ise şu şekildedir:
- Bina iç ve dışlarında rahatlıkla kullanılması adına duvarlardan geçebilecek kadar esnek ve incedir.
- Kendisi dışında başka hatları da aynı sistem üzerinde çalıştırabilmektedir.
- UTP kablosunun 1 metre için çıkan fiyatı, öteki LAN kablolarına oranla daha azdır.
UTP Kablo ve STP Kablo Arasındaki Fark
Ethernet kabloları EMI gibi acil durumları için bir önlem almak için pek çok koruma yöntemi kullanır. En bilinen koruma sistemi de tellerin çift şekilde birbirine sarılmasıdır. Bu duruma bükümlü çift yani Twisted Pair denilir.
EMI durumuna klima, floresan ve yazıcılar gibi çeşitli motorlar sebep olmaktadır. Bu durumla baş etmek adına verilerin en az hasarlar taşınması, hataların giderilmesi ve hızlı iletim için UTP kablo tercih sebebi olmaktadır. Bunun dışında Data kablosu da birbiriyle uyumluluk gösteren iki cihaz arasında veri akışını düzenler. Cep telefonunu bilgisayara bağlamak için uygulanan işlemler buna örnek verilebilir.
FTP NEDİR?
File Transfer Protocol / Foiled Twisted Pair açılımına sahip olan kablonun Türkçe ismi dosya aktarım iletişim kuralı olarak çevrilmiştir. Çeşitli veri yığınlarının bir aygıttan diğer aygıta iletimi için kullanılmaktadır. Bunun için o ağda kullanılan bilgisayarın kullanıcı ismi ve şifresi gerekmektedir. Tabi bunu “anonim FTP” olarak yapılan bir adımı da yer almaktadır.
Abhay Bushan tarafından yazılan bu tanılama 16 Nisan 1971 tarihinde RFV 114 ismiyle yayınlanmıştır. Zaman geçtikçe bu sistem kendini güncellemiş ve güvenlik geliştirme gibi pek çok yeniliğe imza atarak yerini yeni gelişmelere bırakmıştır.
FTP içeriğinde değişik portlar yer almaktadır. Komut transferi, dosya adı değiştirme gibi pek çok komutu içeriğinde barındırmaktadır. Bunlar için kullanılan port numarası 21’dir. Oluşturulup gönderilen dosyalar indirilir ya da gönderim sırasında bir port numarası kullanılır. Ağ kısmına bakıldığında iki türü olduğu görülmektedir. Bunlar; aktif ve pasif FTP’dir. Hangisinin kullanılacağına istemci karar verir.
FTP kablo, EMI önlemek adına bükümlü çiftlerinin her birinin etrafı ayrı ayrı folyo ile kaplanmıştır. STP ve FTP kabloların uyumu sağlanmıştır. FTP kablolar, UTP ile aynı şekildedirler ancak bir fark var ki FTP’nin üzerinde metal kılıf vardır. Bükülmüş 4 çift ucu ve bu uçlara takılan 8 girişli plastik prizlere kıvırma aygıtı takılmak zorundadır. Bilgisayarda topraklamaya gerek yoktur. Priz ve bilgisayar arasında, bükümlü çiftlerin taşıdığı sinyalleri etkileyebilen akımları kanallık önleyebilir.
STP NEDİR?
Shielded Twisted Pair isimli ve çevirisinin Korumalı Bükümlü Çift olduğu STP kablo, UTP’den farklı olarak 4 tane korumasız ve bükümlü çift ile sarılmış bir folyo ya da örgüye sahiptir. STP kablolar; S/UTP ve F/UTP olarak da adlandırılabilir. Özellikle Fast Ethernet için oldukça tercih edilen bir türdür.
Dış etkenlerden oluşan gürültülere karşı kendi korumasını oluşturan bir kablo türüdür. Ethernet ağları için kullanılan kablo, veri taşınmasında yer almadığı için her iki sonda da topraklandırma yapılmaktadır. Öteki şekilde iletişimde aksaklıklara neden olur ve en çok zarar veren kablo olmuş olur. Etrafındaki sinyalleri toplayan bir antenmiş gibi çalışır ve veriyi bozar. STP kablo, 10Gigabit/s hıza kadar veri taşıma özelliğine sahiptir. Kabloyu sonlandırmak için kullanılan RJ45 tasarlanmıştır. Aşağıda bu kablonun fotoğrafına yer verilmiştir.
Çeşitli renklerden oluşan plastikler ile kaplanmış 4 çift telden oluşmaktadır. Dış katmana varmadan korunmayı sağlamlaştırmak adına pek çok lif yer almaktadır. Bu sayede STP kablo olması gerekenden daha sert ve ağırdır.
UTP kablo türüne göre pahalıdır ve ucuna konnektör eklenmesi için uzman kişiler işlem yapmaktadır. STP kablo yüksek hız ve güvenirlik için veri merkezi olarak tercih edilmektedir. Çağımızda STP kablolama standardı Cat6A ya da Cat7 olarak ayrılmaktadır.
UTP, FTP ve STP, Ethernet kablolama türlerinde kullanılan ekranlama (shielding) tiplerini ifade eder.
- UTP (Unshielded Twisted Pair): UTP, Türkçe olarak “ekransız çift örme” anlamına gelir. Bu tür kablolama, çift katmanlı ekranlama yapısına sahip değildir. Kablolarda her çiftin (twisted pair) örülmesiyle oluşur. UTP kablolama, en yaygın olarak kullanılan Ethernet kablolama türüdür. Ev ve ofis ağları gibi düşük elektromanyetik girişim riskine sahip ortamlarda tercih edilir.
- FTP (Foiled Twisted Pair): FTP, Türkçe olarak “foliyolu çift örme” anlamına gelir. Bu tür kablolama, her çiftin örgü ekranla (foil shield) sarıldığı bir yapıya sahiptir. Bu ekran, elektromanyetik girişimi daha iyi engeller. FTP kablolama, orta seviyede elektromanyetik girişim riskine sahip ortamlarda tercih edilebilir.
- STP (Shielded Twisted Pair): STP, Türkçe olarak “ekranlı çift örme” anlamına gelir. STP kablolama, her çiftin hem örgü ekranla sarıldığı hem de kabloların tamamen bir ekranla (shield) kaplandığı bir yapıya sahiptir. Bu ekranlama yapısı, elektromanyetik girişimi en iyi şekilde engeller. STP kablolama, yüksek elektromanyetik girişim riskine sahip endüstriyel ortamlar veya büyük veri merkezleri gibi uygulamalarda tercih edilir.
Bu ekranlama türleri, kablolamanın performansını etkiler. STP, FTP ve UTP arasında seçim yaparken, ağ ortamının elektromanyetik girişim riskini değerlendirmek ve buna göre uygun bir kablolama türü seçmek önemlidir. Uygun ekranlama türü, veri iletiminin güvenilirliğini ve performansını artırır.